روشن شدن چراغ هشدار روغن روی صفحه کیلومتر خودرو ، یکی از علامت های کلیدی است که باید به آن توجه کرد. این علامت، که معمولاً با نماد قوری روغن و قطره‌ای در کنار آن نمایش داده می‌شود، فراتر از یک هشدار ساده است و پیامی حیاتی از وضعیت موتور خودرو به راننده منتقل می‌کند. گاهی این چراغ نشانه‌ای از نیاز به تعویض روغن یا مشکلی جزئی است اما در مواردی دیگر می‌تواند هشداری جدی از وجود ایراد اساسی باشد که نادیده گرفتن آن ممکن است به آسیب‌های جبران‌ناپذیر به موتور و هزینه‌های سنگین تعمیر منجر شود. در این مقاله، با نگاهی دقیق و جامع، به بررسی علت‌های روشن شدن چراغ روغن می‌پردازیم و عوامل مختلف، از ساده تا پیچیده، را به شکلی روشن و کاربردی تشریح می‌کنیم تا رانندگان بتوانند با آگاهی کامل، سلامت خودروی خود را حفظ کنند.
آنچه در این مقاله می خوانید:
۵ علت اصلی روشن شدن چراغ روغن خودرو
روشن شدن چراغ هشدار روغن خودرو می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. در ادامه، به ۵ علت اصلی این مشکل به‌صورت خلاصه و دقیق اشاره می‌کنیم:
۱. کاهش سطح روغن موتور
یکی از شایع‌ترین دلایل روشن شدن چراغ روغن، کم شدن مقدار روغن در موتور است. موتور خودرو برای کارکرد صحیح به روغن نیاز دارد تا قطعات متحرک آن روانکاری شوند و اصطکاک و گرمای بیش‌ازحد ایجاد نشود. اگر سطح روغن پایین باشد، حسگرهای خودرو این مشکل را تشخیص می‌دهند و چراغ هشدار روشن می‌شود.
چرا سطح روغن کم می‌شود؟
- نشتی روغن: ممکن است روغن از واشرها، کاسه‌نمد یا قطعات دیگر موتور نشت کند. اگر زیر خودرو لکه‌های روغن دیدید، احتمالاً نشتی وجود دارد.
- مصرف بیش‌ازحد روغن: برخی موتورها، به‌ویژه در خودروهای قدیمی یا با کارکرد بالا، روغن بیشتری مصرف می‌کنند. این اتفاق به دلیل سایش قطعات داخلی موتور رخ می‌دهد.
- عدم تعویض به‌موقع روغن: اگر مدت زیادی از زمان تعویض روغن گذشته باشد، روغن ممکن است تبخیر شود یا به دلیل آلودگی خاصیت خود را از دست بدهد و حجمش کم شود.
چگونه بررسی کنیم؟
برای بررسی سطح روغن، خودرو را روی سطح صاف پارک کنید، موتور را خاموش کنید و ۵ تا ۱۰ دقیقه صبر کنید تا روغن به کارتر (مخزن روغن) برگردد. سپس گیج روغن (میله‌ای فلزی که معمولاً زیر کاپوت است) را بیرون بکشید، با دستمال تمیز کنید، دوباره وارد کنید و بیرون بکشید. سطح روغن باید بین دو علامت حداقل و حداکثر روی گیج باشد. اگر پایین‌تر از حداقل است، باید روغن مناسب (طبق دفترچه راهنمای خودرو) اضافه کنید و نشتی‌ها را بررسی کنید.
اقدام پیشنهادی: اگر سطح روغن کم است، فوراً روغن اضافه کنید و به دنبال نشتی باشید. اگر مشکل ادامه داشت، به تعمیرگاه مراجعه کنید.
۲. فشار پایین روغن در موتور
حتی اگر مقدار روغن کافی باشد، ممکن است فشار روغن در سیستم روانکاری موتور پایین باشد. فشار روغن برای رساندن آن به تمام قطعات موتور حیاتی است. اگر فشار کافی نباشد، چراغ روغن روشن می‌شود.
چرا فشار روغن کم می‌شود؟
- خرابی پمپ روغن: پمپ روغن وظیفه گردش روغن در موتور را دارد. اگر پمپ خراب شود یا ضعیف عمل کند، فشار روغن کاهش می‌یابد.
- گرفتگی فیلتر روغن: فیلتر روغن ذرات و آلودگی‌ها را از روغن جدا می‌کند. اگر فیلتر مسدود شود، جریان روغن محدود شده و فشار کاهش می‌یابد.
- مسدود شدن مسیرهای روغن: کانال‌های داخل موتور که روغن از آن‌ها عبور می‌کند، ممکن است به دلیل رسوبات یا آلودگی مسدود شوند.
- روغن نامناسب: اگر روغن با ویسکوزیته (غلظت) نامناسب استفاده شود، ممکن است پمپ نتواند آن را به‌خوبی به گردش درآورد.
چگونه بررسی کنیم؟
بررسی فشار روغن نیاز به ابزارهای تخصصی مانند فشارسنج دارد که معمولاً در تعمیرگاه‌ها انجام می‌شود. اگر چراغ روغن روشن است و سطح روغن مناسب است، احتمالاً مشکل از فشار روغن است.
اقدام پیشنهادی: این مشکل پیچیده‌تر از کاهش سطح روغن است و نیاز به بررسی توسط مکانیک حرفه‌ای دارد. رانندگی با فشار روغن پایین می‌تواند به موتور آسیب جدی بزند، بنابراین فوراً خودرو را به تعمیرگاه ببرید.
۳. استفاده از روغن نامناسب یا بی‌کیفیت
روغن موتور باید ویژگی‌های خاصی (مانند ویسکوزیته و استانداردهای کیفی) داشته باشد که با نوع موتور خودرو سازگار باشد. اگر از روغن نامناسب یا بی‌کیفیت استفاده کنید، حسگرهای خودرو ممکن است مشکل را تشخیص دهند و چراغ روغن روشن شود.
چرا این مشکل رخ می‌دهد؟
- ویسکوزیته نامناسب: ویسکوزیته نشان‌دهنده غلظت روغن است (مثلاً 10W-40). اگر روغن خیلی غلیظ یا خیلی رقیق باشد، موتور نمی‌تواند به‌درستی کار کند.
- روغن تقلبی یا بی‌کیفیت: روغن‌های غیراستاندارد ممکن است سریع تخریب شوند یا خاصیت روانکاری خود را از دست بدهند.
- روغن قدیمی: اگر روغن مدت زیادی تعویض نشده باشد، آلودگی‌ها و رسوبات در آن جمع می‌شوند و عملکردش را مختل می‌کنند.
چگونه بررسی کنیم؟
دفترچه راهنمای خودرو را چک کنید تا نوع روغن توصیه‌شده (مثلاً 5W-30 یا 10W-40) را پیدا کنید. اگر اخیراً روغن تعویض شده، مطمئن شوید که از برند معتبر و با استاندارد API یا ACEA استفاده شده است. همچنین، بررسی کنید که آیا زمان تعویض روغن فرا رسیده است (معمولاً هر ۵,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ کیلومتر، بسته به نوع روغن و خودرو).
اقدام پیشنهادی: اگر روغن نامناسب استفاده شده، فوراً آن را با روغن توصیه‌شده تعویض کنید.
۴. خرابی حسگر فشار روغن یا مشکلات برقی
گاهی اوقات، روشن شدن چراغ روغن به دلیل مشکل در خود حسگر فشار روغن یا سیستم برقی خودرو است و نه مشکل واقعی در روغن یا موتور.
چرا این مشکل رخ می‌دهد؟
- خرابی حسگر فشار روغن: حسگر فشار روغن ممکن است خراب شود یا به اشتباه سیگنال ارسال کند.
- مشکلات سیم‌کشی: اتصالات شل، قطع‌شده یا آسیب‌دیده در سیستم الکتریکی می‌توانند باعث ارسال سیگنال اشتباه شوند.
- مشکل در ECU (واحد کنترل الکترونیکی): کامپیوتر خودرو که حسگرها را کنترل می‌کند، ممکن است به دلیل نقص نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری، خطا نشان دهد.
چگونه بررسی کنیم؟
تشخیص این مشکل نیاز به دستگاه دیاگ (تشخیص عیب) دارد که در تعمیرگاه‌ها استفاده می‌شود. اگر سطح روغن و فشار آن نرمال است، احتمالاً حسگر یا سیستم الکتریکی مشکل دارد.
اقدام پیشنهادی: این مشکل باید توسط یک تکنسین با دستگاه دیاگ بررسی شود. از رانندگی طولانی با چراغ روشن خودداری کنید تا از آسیب احتمالی به موتور جلوگیری شود.
۵. گرفتگی فیلتر روغن یا مشکلات داخلی موتور
مشکلات جدی‌تر مانند گرفتگی فیلتر روغن یا خرابی قطعات داخلی موتور نیز می‌توانند باعث روشن شدن چراغ روغن شوند.
چرا این مشکل رخ می‌دهد؟
- گرفتگی فیلتر روغن: اگر فیلتر روغن به دلیل تجمع آلودگی مسدود شود، جریان روغن به موتور کاهش می‌یابد و فشار افت می‌کند.
- سایش قطعات موتور: قطعاتی مانند یاتاقان‌ها یا میل‌لنگ ممکن است به دلیل فرسودگی یا روانکاری ناکافی آسیب ببینند، که باعث کاهش فشار روغن می‌شود.
- مشکلات واشر یا مهر و موم: خرابی واشرها می‌تواند باعث نشت داخلی روغن یا اختلال در جریان آن شود.
چگونه بررسی کنیم؟
گرفتگی فیلتر روغن یا مشکلات داخلی موتور نیاز به بررسی تخصصی دارد. اگر فیلتر روغن در زمان تعویض روغن (هر ۵,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ کیلومتر) عوض نشده باشد، احتمال گرفتگی وجود دارد. مشکلات داخلی موتور نیز با صداهای غیرعادی (مانند تق‌تق) یا کاهش عملکرد موتور همراه است.
اقدام پیشنهادی: این موارد نیاز به تعمیر فوری توسط مکانیک حرفه‌ای دارند. رانندگی در این شرایط می‌تواند به موتور آسیب دائمی بزند.
توصیه نهایی برای رانندگان مبتدی
اگر چراغ روغن خودرو روشن شد، وحشت نکنید، اما سریع اقدام کنید:
- خودرو را در مکان امن پارک کنید و موتور را خاموش کنید.
- سطح روغن را با گیج بررسی کنید و در صورت نیاز، روغن مناسب اضافه کنید.
- اگر سطح روغن نرمال است یا مشکل ادامه دارد، رانندگی نکنید و با یک مکانیک تماس بگیرید. (اگر تهران هستید با امداد خودرو اتوکار غرب به شماره 09126330209 تماس بگیرید)
- همیشه از روغن و فیلتر باکیفیت استفاده کنید و تعویض روغن را طبق برنامه انجام دهید.
سوالات متداول
۱. چراغ روغن روشن شده، می‌توانم رانندگی کنم؟
خیر، رانندگی نکنید. چراغ روغن نشان‌دهنده مشکل در روانکاری موتور است. خودرو را پارک کنید، موتور را خاموش کنید و سطح روغن را با گیج چک کنید. اگر روغن کم است، اضافه کنید. اگر مشکل حل نشد، به مکانیک مراجعه کنید.
۲. چطور بفهمم روغن موتور کم است؟
خودرو را روی سطح صاف پارک کنید، ۵ دقیقه صبر کنید، گیج روغن را بیرون بکشید، تمیز کنید، دوباره وارد کنید و چک کنید. سطح روغن باید بین علامت حداقل و حداکثر باشد. اگر کم است، روغن مناسب (طبق دفترچه خودرو) اضافه کنید. لکه روغن زیر خودرو یعنی نشتی، به مکانیک مراجعه کنید.
۳. چرا بعد از تعویض روغن، چراغ روغن روشن می‌شود؟
ممکن است روغن یا فیلتر نامناسب باشد، حسگر فشار روغن خراب شده یا موتور نشتی دارد. نوع روغن را با دفترچه خودرو چک کنید، مطمئن شوید فیلتر عوض شده و از مکانیک بخواهید حسگر یا نشتی را بررسی کند.
۴. هر چند وقت باید روغن و فیلتر را عوض کنم؟
روغن معدنی هر ۵,۰۰۰ تا ۷,۰۰۰ کیلومتر، روغن سنتتیک هر ۷,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ کیلومتر یا هر ۶-۱۲ ماه. فیلتر روغن هم هر بار عوض شود. در شرایط سخت (ترافیک، گرما) زودتر تعویض کنید و دفترچه خودرو را چک کنید.
